BEBEKLER İÇİN HAREKET ZAMANI
Annelerin en zor dönemlerinden biri çocuğunun 2,5 yaş döneminde oluşan uyumsuz davranışlarıdır. Artık anne çocuğunu emzirmeyi bırakmış, yürümeyi ve konuşmayı öğretmiştir. Çocuğumuzun kişiliği yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlamıştır. Artık anne daha fazla özgürlük ihtiyacı duymaya başlar. Artık düzenli bir uyku, düzenli bir ev hayalini duymaya başlamıştır.
Fakat işler planlandığı gibi değildir.
Bum!!!
Artık bebeğimiz tek başına hareket etmek istiyor. Yürümek ve oyun oynamak istiyor. Söz dinlemiyor. Tam bir enerji deposu ve her şeyi karıştırıyor, elliyor. Sobaya dokunmaya ya da pencereden eğilmeye kalkıyor. Birden bir baktık ki çamaşır makinesinin içine girmiş. tüm bu meraklı davranışlara ek olarak vuruyor, hatta küfrediyor, yemek yemeyi, yıkanmayı reddediyor.
“Sanırım çıldırmak üzereyim, nasıl baş edeceğimi bilmiyorum”
Sizi duyabiliyorum. Özellikle ilk çocukları olan anneler için çok zor bir dönemdir. Üstelik ilk yıllardaki hayati tehlikeyi atlattığınız ve yorulduğunuz için şu an bu çılgınlıklara gücünüz kalmadı değil mi? Artık kayınvalidenizden, annenizden aldığınız tavsiyeler bir işe yaramadıkça kendinizi tükenmiş, başarısız hissediyorsunuz.
Sorun yok. Oyun terapisti olarak sizinleyim. Açıklamalarımın ve tavsiyelerimin işe yarayacağına dair ümitliyim.
Öncelikle yürümeye başlayan ve konuşmayı öğrenen çocuğumuz, memeden de kesilince annesine bağlı bebek iken ben kocaman adam olduma dönüşür.
Artık bebeğimiz dünyayı merak ediyor, tek başına hareket etmek istiyor ve sizin onu kontrol etmenizden büyük bir rahatsızlık duyuyor.
En geç 4 yaşında sona ermesi gereken bu durum için neler yapabiliriz?
ÇOCUĞUNUZA HERHANGİ BİR ŞEY ÖĞRETMEYİN!
Bu yaştaki çocuklar için kural ya da yasak yoktur. Ona kuralları 4 yaşına kadar öğretemezsiniz. Yapmanız gereken tek şey yönlendirmek. Çikolata mı istiyor? Dikkatini oyuncaklarına çekin. Sobayla mı ilgili? Ona sobadan uzakta bir oyun çadırı kurun. Ağlıyor mu? Ona kuşları gösterin.
Kuralları öğretmeye çalışmak onu sadece öfkelendirecektir. O şu an kurallardan yalnızca ve yalnızca sizin onu bir şeylerden mahrum etmeye çalıştığınızı anlıyor. Öfkesi artıyor ve size karşı inatlaşıyor.
HER ŞEYLE İNATLAŞIYOR MU? O ZAMAN ONA YENİLİN
Tabii ki kısa bir süreliğine. Eğer çocuğunuz sonu gelmez şekilde sizinle inatlaşıyorsa çeşitli nedenlerden size öfkelidir ya da ilgiyi üzerinde tutmaya çalışıyordur. Size öfkeli ise çocuğunuz ve sürekli inatlaşıyorsa “ben bir bireyim benim kendi isteklerim var ve bunlar senin isteklerinin tam da zıttı” diyordur. Acilen bir barışa ihtiyacınız var. İnat ettiği şey rutininizi bozsa da çocuğunuzun sağlığı ya da evinizin düzeni için ciddi etkilere sahip değilse uyum sağlayın. Bu sizin aranızdaki savaşa son verir. Bu sürece en fazla bir hafta izin verin.
BEBEĞİN PEŞİNDE ELİNDE MAMA İLE KOŞTURAN ANNE
Bu dönemde annelerin görüntüsü açıkçası benzerdir. Sürekli bebeğinin arkasında koşturan ve yemek yedirmeye çalışan bir anne vardır. Lütfen bu konuya dikkat edin. En başından böyle bir görüntüye hiç girmeyin. Bir genç sevgilisinin ona sürekli yalvarmasından nasıl zevk alırsa bebeğiniz de bu süreçten bu şekilde zevk alır. Elbette ki bu bilinçli değildir fakat ne kadar üzerine düşerseniz o kadar bebeğinizin sizi reddetmesine neden olursunuz.
İNTİKAM ÇANLARI
Gözyaşları içinde sizden sevgi dileyen bebeğiniz artık sizden bağını bir nebze kopartmıştır. Bu onun için çok büyük bir başarıdır. Aslında sizin bebeğinizle emzirme döneminde ilişkiniz ne denli karmaşık ve düzensizse bu dönemde de bebeğinizin sizin sözünüzü dinleme isteği o denli az sizinle inatlaşması o denli fazla olacaktır.
DİKKAT ET ANNE BİR GÖZÜM SENDE
Evet özgür olmak isteyen bebeğimiz etrafta annenin olmasını istemeye devam eder. Siz eğer ortalıktan kaybolursanız panik olur. Öyleyse bebeğiniz kontrollü bir ortamda ve yakınlarınızda iken ona biraz özgürlük ve hırçınlık izni verin.
KONTROLLÜ EV
Çocuğumuz bu dönemde yaramazlık yapacak. Öyleyse buna izin verin. Silinebilir duvarlarınız varsa duvarların boyanması kimin umrunda? Un kavanozu çocukların erişemeyeceği yerlerde olursa etrafın un olması mümkün değil. Bu bağlamda evinizi çocuğunuz yaramazlık yaptığında kendine zarar vermesi ve ciddi masraflar çıkarmaması için dizayn edin. Elbette tamamen kontrol değil tehlikenin en aza indirilmesi daha gerçekçi bir beklentidir.
BEBEĞİNİZİN BÜYÜMESİNE İZİN VERİN
Bazen anneler çocukları için çok endişelenirler. Bu çok normaldir. Gözünüz gibi baktığınız değerlinize bir şey olacak diye endişelenir ve çevresinde yer alırsınız. Ama bebeğiniz büyüyor ve sizden istediği ilgi azalıyor. Bebeğinizin büyümesine izin verin. Bebeğiniz yürürken düşecek diye korkuyorsunuz ve sürekli etrafındasınız düşmek üzereyken kaldırıyorsunuz. Düşmezse yürümeyi öğrenemez. Sürekli korursanız başarısızlıkla mücadele edemez. Halılarınız yumuşak ve penceleriniz kapalı olsun. Siz de bir yandan kitap okur, diğer yandan onu gözlemlersiniz. Unutmayın sorun çocuğun inatçılığı değil annenin çocuğunun büyüdüğünü kabullenememesi de olabilir.
ÇOCUĞUM BANA VURDU
Üzgünüm anneler! Bu konuda açık konuşmalıyım. Basit içgüdüsel vurmalar dışında bir çocuğun eşyalara ve çevresine zarar vermesi, vurma davranışı tamamen ÖĞRENİLMİŞ bir davranıştır. Sizi çok iyi anlıyorum dayanamıyorsunuz ve kontrolden çıkıyorsunuz. İster az ister çok vurun elde ettiğiniz tek şey öfkenizi boşaltmak ve çocuğunuza saldırganlığı öğretmek olur. Bu dönemde çocuklar cezadan yasaktan anlamazlar. Çocuğunuza vurdukça ona saldırganlığı öğretir ve size kin bilemesini sağlarsınız. Çocuğunuza vurmayın ve vurdurmayın. Bu da çocuğunuzdaki saldırganlık ihtimalini tamamen ortadan kaldırsın.
ARKADAŞIM, BU ÇOCUK ÇOK YARAMAZ
Çocuğunuz konuşmayı biliyor ve sizi anlıyor. Onun hakkında olumsuz şekilde konuşmayın. Ne ona, ne de bir başkasına çocuğunuzun yaramaz, kötü, inatçı olduğunu söylemeyin. Çocuğunuz yaramaz değil bu dönem onun yaramazlık dönemi.
Eğer onu suçlayıcı şekilde konuşur ve ona kızıp kötü davranırsanız sonsuza dek yaramaz bir çocuğunuz olabilir.
MÜKEMMEL DEĞİLSİNİZ, BOŞVERİN
Bu yazıyı sonuna kadar okuyacak ve internette konu ile ilgili araştırma yapacak kadar ilgili olduğunuza göre çaba harcadığınız aşikar. Her zaman en iyisi, en doğrusu olamayabiliriz. Fakat biz genel bir dikkat ve pozitif disiplin bilgisi sahibi olursak iyi çocuklar yetiştirebiliriz. Bu yazı sizde kendinizi suçlama hissi değil ebevynliğinizi adım ileriye götürme isteği yaratmalı.
BİZİM SORUNUMUZ BU TEKNİKLERLE ÇÖZÜLECEK GİBİ DEĞİL?
Bu sık sık karşıma çıkan bir cümle. Öncelikle bazen ebeveyn bu teknikleri uygulayabilecek bir motivasyona sahip olmadığında ya da aileyi etkileyen daha temel sorunlar olduğunda ümitsizlik içine girebilirler. Teknikleri denemeden asla işinize yarayıp yaramayacağını bilemezsiniz. Önemli olan bir kez denemek değil istikrardır. Hiçbir yöntem tek seferde işe yaramaz unutmayın.
Fakat gerçekten bu tekniklerden çözüm alamayacak çocuklarımız olabilir. Bunlarla ilgili uzman desteği almanızı tavsiye ederim. Alttaki durumlarda uzman desteği ile daha sağlıklı ve kalıcı çözümler sağlayabilirsiniz.
– Gelişimsel ya da nörolojik bozukluğu olan çocuklar
– Boşanma, kayıp yaşamış ailelerde çocuklar
– Anneden/Babadan bir süre ayrı kalmış çocuklar
– Meme emme döneminde iştahsız ya da aşırı iştahlı olan çocuklar
– Annenin çalışmaya başlaması
– Şehir değiştirme
– Doğduğu andan itibaren sizi zorlayan çocuklar
